Docker imajı, Docker konteynerlarını çalıştırmak için gereken her şeyi içeren taşınabilir, hafif ve bağımsız bir yazılım paketidir. İmajlar, işletim sisteminden uygulama koduna, runtime'lara, sistem araçlarına, sistem kütüphanelerine ve diğer tüm bileşenlere kadar gereken her şeyi içerir.
Docker imajları, Dockerfile denilen bir metin dosyasından oluşturulur. Dockerfile, bir Docker imajını nasıl oluşturacağınızı ve hangi işlemlerin çalıştırılacağını tanımlar. Bir Docker imajını oluşturduktan sonra, Docker Hub gibi bir Docker registry'ye push edebilir ve oradan da herhangi bir sistemde çalıştırmak üzere pull edebilirsiniz.
Docker imajları, uygulamalarınızı her yerde aynı şekilde çalıştırma yeteneği sağlar. Bu, geliştirme ve dağıtım süreçlerini basitleştirir ve aynı zamanda hızlandırır. Bu nedenle Docker, uygulama geliştirme ve dağıtımında popüler bir araçtır.
Docker image içerdiği işletim sistemi, kütüphaneler ve uygulamaların datasını mı yoksa metadatasını mı saklar?
Docker imajları, uygulamanızın çalışması için gereken işletim sistemi, kütüphaneler, uygulama kodu ve diğer bağımlılıkların gerçek verisini içerir, yalnızca metadata değil. Aynı zamanda, bu bileşenlerin nasıl birleştirilip çalıştırılacağına dair talimatları da içerir.
Docker imajları, katmanlara ayrılmış bir dosya sistemini kullanır. Her katman, Dockerfile'daki bir talimatı (örneğin bir dosyanın kopyalanması veya bir komutun çalıştırılması) temsil eder ve bu katmanlar birleştirilerek nihai Docker imajını oluşturur. Docker imajını bir Docker konteynerinde çalıştırdığınızda, Docker imajındaki tüm bu dosya sistemi katmanları ve uygulama verileri o konteyner içinde kullanılabilir hale gelir.
Bu katmanlı yapı, Docker imajlarının hafif ve hızlı olmasını sağlar. Bir Docker imajında bir şeyi değiştirdiğinizde, sadece o katmanı ve ondan etkilenen katmanları yeniden oluşturmanız gerekir, tüm imajı yeniden oluşturmanız gerekmez. Ayrıca, aynı katmanları kullanan Docker imajları, bu katmanları paylaşabilir, bu da disk alanından tasarruf sağlar.
Katmanlı yapıyı biraz daha açar mısın?
Evet, tabii ki. Docker imajlarının katmanlı yapısı, bir Docker imajını oluşturmak için Dockerfile'da tanımlanan her bir talimattan bir katman oluşturur.
Her bir katman, bir öncekinden bağımsız bir dosya sistemidir ve bir talimatın değişikliklerini (örneğin bir dosya eklemek veya bir komut çalıştırmak gibi) saklar. İmajı oluştururken, Docker bu katmanları birleştirir ve tek bir dosya sistemine dönüştürür.
Her yeni Dockerfile talimatı, bir önceki imajın bir çıktısı üzerine yeni bir katman oluşturur. Yani eğer Dockerfile'da belirttiğiniz bir talimat değişirse, Docker sadece o talimat ve sonraki tüm talimatlardan oluşan katmanları yeniden oluşturur. Bu, Docker imajlarının oluşturulmasını ve güncellenmesini hızlı ve verimli hale getirir.
Katmanlı yapı ayrıca disk alanını verimli bir şekilde kullanmaya da yardımcı olur. Docker, aynı katmanları birçok farklı imaj arasında paylaşabilir. Örneğin, aynı temel işletim sistemini kullanan birçok farklı Docker imajı olabilir. Docker, bu temel işletim sistemi katmanını bir kez oluşturur ve tüm bu imajlar arasında paylaşır. Bu, disk alanını önemli ölçüde tasarruf eder.
Docker'ın bu katmanlı yaklaşımı, hem depolama alanı verimliliği sağlar hem de hız ve esneklik sağlar. Bu, Docker'ın mikro hizmetler ve DevOps gibi modern yazılım geliştirme uygulamalarında neden bu kadar popüler olduğunu açıklar.
Örneğin bir linux işletim sistemi kullanan bir imajı Docker Hub'a göndereceğim, bu imajın içindeki işletim sistemi datasını da göndermiş olur muyum?
Docker imajını Docker Hub'a gönderdiğinizde, evet, bu imaj içindeki işletim sistemi, kütüphaneler, uygulama kodu ve diğer bağımlılıklar da dahil olmak üzere imajın tüm katmanları ve verileri gönderilmiş olur. Bunun anlamı, bir başkasının bu imajı Docker Hub'dan indirdiğinde, imajın içindeki tüm bu bileşenler tam olarak sizin oluşturduğunuz şekilde indirilmiş olur.
Docker, bir imajı çalıştırmak için gerekli tüm bileşenlerin aynı pakette olmasını sağlar, bu nedenle bu bileşenlerin tümü Docker Hub'a gönderilir. Bu, Docker imajlarının "her yerde çalışır" özelliğinin temelidir. Yani bir Docker imajı oluşturduğunuzda ve başka bir makinede çalıştırdığınızda, o imajın tam olarak aynı şekilde çalışmasını bekleyebilirsiniz.
Bir Docker imajı oluştururken, genellikle önceden oluşturulmuş ve Docker Hub gibi bir Docker registry'de bulunan bir temel imajdan başlarsınız. Bu temel imaj genellikle bir işletim sistemini içerir (örneğin, bir Ubuntu veya Alpine Linux imajı). Dockerfile'inizde, bu temel imaja eklenmesi gereken ek paketler ve dosyalar, kurulum komutları ve çalıştırılması gereken diğer komutları belirtirsiniz.
Sonuç olarak, bir Docker imajı Docker Hub'a gönderildiğinde, o imaj içindeki işletim sistemi ve diğer bileşenlerin tüm verileri de gönderilir.
Eğer temel imaj Docker Hub'da zaten varsa?
Docker imajları oluşturulurken genellikle önceden mevcut bir imaja dayanılır, bu da çoğunlukla bir işletim sistemidir (örneğin, Ubuntu, Alpine Linux, CentOS, vb.). Docker Hub'da önceden var olan bir temel imaja dayanarak bir Docker imajı oluşturduğunuzda, Dockerfile talimatlarındaki değişikliklerinizle yeni katmanlar eklenir. İmajınızı Docker Hub'a push ettiğinizde, sadece bu ek katmanlar ve metadatalar gönderilir.
Docker, aynı katmanları farklı imajlar arasında paylaşabilme yeteneğine sahip olduğu için, eğer bir kullanıcı zaten belirli bir temel imajı Docker Hub'dan indirmişse, sizin imajınızı indirirken sadece sizin eklediğiniz yeni katmanları indirecektir. Bu, ağ kullanımını ve indirme sürelerini minimize eder.
Bu yüzden, Docker Hub'da zaten var olan bir temel imaja dayalı bir imaj oluşturur ve push ederseniz, yalnızca eklediğiniz ve değiştirdiğiniz kısımlar (yani yeni katmanlar) gönderilir. Bu, Docker'ın verimliliğini ve hızını artırır.
Docker image ile container arasındaki fark nedir? Katmanlı yapıya dayanarak anlatır mısın?
Docker imajı ve Docker konteynerı arasındaki temel fark, bir imajın uygulamanızın çalıştırılması için gerekli olan tüm bileşenleri ve bunların nasıl birleştirileceğini belirleyen bir mavi çizgi (blueprint) olması, bir konteynerın ise bu mavi çizginin bir örneği ve uygulamanızın çalıştığı aktif bir işlem olmasıdır.
Bir Docker imajı, Dockerfile'da belirtilen talimatlara dayanarak oluşturulan okuma-erişimli (read-only) katmanların bir birleşimidir. Bu katmanlar işletim sistemi, uygulama kodu, kütüphaneler ve diğer bağımlılıkları içerebilir.
Bir Docker konteynerı, bu Docker imajının bir çalışan örneğidir. Bir Docker imajını bir konteyner olarak çalıştırdığınızda, Docker imajın üzerine bir yeni yazma-erişimli (writeable) katman ekler. Bu katman, çalışan konteynerın durumunu (örneğin, bellekte tutulan veri, aktif işlemler, dosya sistemi değişiklikleri, vb.) temsil eder. Bu, çalışan konteynerlara veri eklemenizi, değiştirmenizi ve silmenizi sağlar, ancak bu değişiklikler yalnızca o konteyner için geçerlidir ve imajı veya diğer konteynerları etkilemez.
Bu nedenle, Docker imajları, konteynerları başlatmak için kullanılan statik mavi çizgilerdir, ve konteynerlar ise bu mavi çizginin çalışan örnekleridir. Her bir konteynerın kendine ait izole edilmiş bir çalışma alanı ve özel bir durumu vardır, ve bu durum, imajın üzerine eklenen yazma-erişimli katmanda saklanır. Bu, aynı Docker imajından aynı anda birçok farklı konteynerın çalıştırılmasına ve her birinin kendi benzersiz durumunu korumasına olanak sağlar.
Yani konteynar docker image verisinin üzerine eklenen yazma katmanlı bir örnektir
Evet, tam olarak öyle. Bir Docker konteynerı, bir Docker imajının üzerine eklenmiş bir yazma-erişimli (writeable) katmanla birlikte çalışan bir örnektir. Bu yazma-erişimli katman, konteynerın durumunu temsil eder ve çalışan konteynerın dosya sisteminde yapılan tüm değişiklikleri içerir.
Bu yazma-erişimli katman sayesinde, bir konteynerda bir dosya oluşturabilir, mevcut bir dosyayı değiştirebilir veya silebilirsiniz. Ancak, bu değişiklikler yalnızca o konteyner için geçerlidir ve temel Docker imajını veya diğer konteynerları etkilemez. Bu, her bir konteynerın izole edilmiş bir çalışma alanına sahip olmasını sağlar.
Bu yaklaşım, Docker'ın hız ve esnekliğini artırır. Örneğin, aynı Docker imajından birçok farklı konteynerı aynı anda çalıştırabilir ve her biri kendi benzersiz durumunu koruyabilir. Bu, aynı uygulamanın farklı versiyonlarını veya farklı kullanıcı ayarlarını aynı anda çalıştırmanızı sağlar.
Docker imagenın boyutuyla konteynarın boyutunu karşılaştırırsak, konteynarın boyutu sadece yazma katmanının boyutu mudur?
Bir Docker konteynerı, temel aldığı Docker imajı ve eklenen yazma-erişimli katmanın birleşimidir. Bu nedenle, bir konteynerın boyutu, imajın boyutu ile çalışan konteyner sırasında eklenen yazma-erişimli katmanın boyutunun toplamına eşittir. Ancak, genellikle Docker konteynerının diskte ne kadar yer kapladığına bakarken, genellikle sadece eklenen yazma-erişimli katmanın boyutuna odaklanırız. Çünkü Docker imajının boyutu genellikle sabittir ve aynı imajdan başlatılan her konteyner tarafından paylaşılır.
Docker, disk alanını mümkün olduğunca verimli kullanmak için imaj katmanlarını paylaşabilir. Yani, aynı imajdan birden çok konteyner başlattıysanız, her konteyner ayrı bir yazma katmanına sahip olur, ama hepsi aynı okuma-erişimli imaj katmanlarını paylaşır. Bu, Docker'ın disk kullanımını optimize etmesine yardımcı olur.
Docker komutları, genellikle konteynerın eklenen yazma-erişimli katmanının boyutunu rapor eder. Örneğin, docker ps -s komutu, her bir çalışan konteynerın eklenen yazma katmanının boyutunu gösterecektir. Bu, konteynerın çalışması sırasında ne kadar disk alanı tükettiğinin bir göstergesidir.
Özetle, bir Docker konteynerının boyutu, imajın boyutu ve eklenen yazma-erişimli katmanın boyutunun toplamına eşittir. Ancak, genellikle pratikte, konteynerın boyutu olarak sadece eklenen yazma-erişimli katmanın boyutunu göz önünde bulundururuz.
Yazma katmanında neler bulunur?
Bir Docker konteynerı, bir Docker imajının üzerine eklenen yazma-erişimli bir katmanla çalışır. Bu katman, çalışan konteynerın durumunu temsil eder ve konteynerda yapılan tüm dosya sistemi değişikliklerini içerir. Bu değişiklikler aşağıdakileri içerebilir:
Kullanıcı Verileri: Kullanıcı tarafından oluşturulan veya güncellenen dosyalar ve dizinler. Örneğin, bir web sunucusu konteynerı çalıştırıyorsanız, bu katmanda kullanıcılar tarafından yüklenen dosyalar bulunabilir.
Log Dosyaları: Birçok uygulama, işlemlerini ve hataları takip etmek için log dosyaları oluşturur. Bu dosyalar genellikle yazma katmanında saklanır.
Uygulama Verileri: Bazı uygulamalar verilerini yerel dosya sistemine yazar. Örneğin, bir veritabanı konteynerı veritabanı dosyalarını yazma katmanına yazabilir.
Dosya Sistem Değişiklikleri: Konteyner içinde yapılan herhangi bir dosya sistemi değişikliği, yazma katmanında saklanır. Bu, dosyaların ve dizinlerin oluşturulması, güncellenmesi veya silinmesini içerebilir.
Bir konteyner durduğunda, yazma katmanının içeriği genellikle silinir, bu da konteynerın durumunun "geçici" olduğunu belirtir. Ancak, docker commit komutunu kullanarak bir konteynerın mevcut durumunu yeni bir Docker imajı olarak kaydedebilirsiniz. Bu durumda, yazma katmanındaki tüm değişiklikler yeni imaja dahil edilir ve kalıcı hale gelir.