Türkiye elektronik sektörü
Türkiye elektronik sektörü, büyüklük ve karmaşıklık bakımından hızla büyüyen bir sektördür. Sektör, tüketici elektroniği, telekomünikasyon ekipmanları, tıbbi elektronik ve savunma elektroniği dahil olmak üzere çok çeşitli ürünler üretmektedir.
Türkiye elektronik sektörü son yıllarda istikrarlı bir şekilde büyüyor. 2020 yılında sektörün cirosu 100 milyar doları aştı. Sektörün önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam etmesi ve 2023 yılına kadar 150 milyar dolara ulaşması bekleniyor.
Türkiye elektronik sektörünün büyümesinin arkasındaki ana itici güçlerden biri, güçlü bir iç pazardır. Türkiye'nin nüfusu 80 milyondan fazladır ve orta sınıf hızla büyümektedir. Bu durum, tüketici elektroniği ve diğer elektronik ürünlere olan talebi artırmaktadır.
Türkiye elektronik sektörünün büyümesinin bir diğer itici gücü de ihracata olan odak noktasıdır. Türkiye, elektronik ürünlerde önemli bir ihracatçısıdır ve ihracatın önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam etmesi beklenmektedir. Türkiye'nin Avrupa Birliği ile yakın ticari ilişkileri, elektronik ürünler için önemli bir pazar sağlamaktadır.
Türkiye elektronik sektörü bir dizi zorlukla da karşı karşıyadır. Sektördeki en büyük zorluklardan biri, yüksek Ar-Ge maliyetleridir. Elektronik sektörü, sürekli yenilik gerektiren bir sektördür. Bu durum, firmaların Ar-Ge'ye önemli yatırımlar yapmasını zorunlu kılmaktadır.
Türkiye elektronik sektörü ile karşı karşıya kalan bir diğer zorluk da kalifiye işgücü eksikliğidir. Elektronik sektörü, mühendisler ve teknisyenler gibi kalifiye işgücüne ihtiyaç duymaktadır. Türkiye'de bu alandaki kalifiye işgücü eksikliği, sektörün büyümesini sınırlamaktadır.
Zorluklara rağmen, Türkiye elektronik sektörü parlak bir geleceğe sahiptir. Sektörün önümüzdeki yıllarda da büyümeye devam etmesi ve Türkiye ekonomisine önemli katkılar yapması beklenmektedir.
Türkiye'deki bazı önemli elektronik şirketleri şunlardır:
Vestel
Arçelik
Beko
Türk Telekom
Aselsan
Havelsan
Roketsan
Türkiye'deki bazı önemli elektronik üretim tesisleri şunlardır:
Manisa Vestel Tesisleri
Çerkezköy Arçelik Tesisleri
Eskişehir Beko Tesisleri
İstanbul Türk Telekom Tesisleri
Ankara Aselsan Tesisleri
İzmir Havelsan Tesisleri
Ankara Roketsan Tesisleri
profil resmi
Chip ve işlemci üretiminde nerededir?
Türkiye, çip ve işlemci üretiminde hala gelişmekte olan bir ülkedir. Ülkede şu anda 65 nanometre (nm) teknolojide çip üretebilen tek bir tesis bulunmaktadır:
TÜBİTAK BİLGEM Gebze Kampüsü: Bu tesis 2022 yılında faaliyete geçmiştir ve yılda 100 bin adet 65 nm çip üretme kapasitesine sahiptir. Tesis, daha önce yurt dışından ithal edilen mikroçipleri üreterek Türkiye'nin bu alandaki dışa bağımlılığını azaltmayı amaçlamaktadır.
Türkiye'nin çip ve işlemci üretim kapasitesini artırmak için bir dizi yatırım planı da bulunmaktadır. Bu planlar arasında şunlar yer almaktadır:
Türkiye'nin ilk 28 nm çip üretim tesisi: Bu tesisin 2025 yılında faaliyete geçmesi ve yılda 1 milyon adet 28 nm çip üretmesi planlanmaktadır.
Yeni nesil yarı iletken Ar-Ge merkezi: Bu merkezin 2023 yılında kurulması ve Türkiye'nin yarı iletken teknolojileri alanındaki araştırma ve geliştirme faaliyetlerini desteklemesi planlanmaktadır.
Bu yatırımların tamamlanması ile Türkiye'nin çip ve işlemci üretiminde önemli bir güç haline gelmesi ve bu alandaki dışa bağımlılığını büyük ölçüde azaltması beklenmektedir.
Yabancıların ülkede chip yatırımı veya planları var mı?
Evet, Türkiye'ye yabancı yatırımcılar tarafından çip üretim tesisi kurulmasına yönelik bazı yatırım planları ve girişimler mevcut. Bunlardan birkaçını aşağıda sıraladım:
1. GlobalFoundries: ABD merkezli yarı iletken üreticisi GlobalFoundries, 2023 yılında Türkiye'de bir çip fabrikası kurmayı planladığını açıkladı. Tesisin 2025 yılında faaliyete geçmesi ve yılda 100 bin adet 22 nanometre (nm) çip üretmesi hedefleniyor.
2. Intel: ABD merkezli bir diğer teknoloji devi olan Intel de Türkiye'de çip üretimine yatırım yapmayı değerlendiriyor. Intel'in Türkiye'de bir Ar-Ge merkezi kurmak için görüşmelere başladığı da gelen bilgiler arasında.
3. TSMC: Tayvan merkezli yarı iletken üreticisi TSMC'nin de Türkiye'ye yatırım yapma olasılığı üzerinde durduğu belirtiliyor. TSMC'nin Türkiye'de bir fabrika kurması halinde, Avrupa'daki en büyük çip üretim tesisi olma potansiyeli taşıyor.
4. Samsung: Güney Kore merkezli Samsung'un da Türkiye'de çip üretimine yatırım yapma ihtimali konuşuluyor. Samsung'un Türkiye'deki yatırımı, Avrupa'daki üretim kapasitesini artırma planlarının bir parçası olarak değerlendiriliyor.
5. SK Hynix: Güney Kore merkezli bir diğer yarı iletken üreticisi olan SK Hynix de Türkiye'ye yatırım yapmayı düşünen firmalar arasında yer alıyor. SK Hynix'in Türkiye'de bir Ar-Ge merkezi kurma planları olduğu da biliniyor.
Bu yatırımların hayata geçmesi halinde Türkiye, çip ve işlemci üretiminde önemli bir merkez haline gelmesi ve bu alandaki dışa bağımlılığını büyük ölçüde azaltması bekleniyor.
Bununla birlikte, yabancı yatırımcıların Türkiye'ye yatırım yapma kararlarını etkileyecek bazı faktörler de mevcut. Bu faktörler şunlardır:
Türkiye'nin siyasi ve ekonomik istikrarı
Nitelikli işgücü ve eğitim altyapısı
Vergi ve teşvikler
Enerji ve altyapı maliyetleri
Türkiye'nin bu faktörleri iyileştirmesi halinde, yabancı yatırımcıların ilgisini daha da çekmesi ve ülkeye daha fazla yatırım çekmesi mümkün olacaktır.
Yabancı yatırımcıların Türkiye'ye yatırım yapma planları hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara bakabilirsiniz:
Türkiye'ye çip fabrikası kurmak için yabancı yatırımcılar sıraya girdi: https://www.dunya.com/sektorler/teknoloji/cipte-seri-uretimin-ilk-adimini-ermaksan-atti-haberi-282608
Türkiye'ye çip yatırımı için görüşmeler başladı: https://www.cnnturk.com/ekonomi/dunya-cip-uretimi-icin-seferberlikte-turkiye-de-beklenen-hamleyi-yapti
Türkiye çip üretiminde merkez olabilir: https://www.herkesebilimteknoloji.com/haberler/teknoyasam/cip-uretimi-stratejik-peki-turkiye-firsati-kacirdi-mi